-
koniami czy końmi?24.09.200224.09.2002Pozdrawiam serdecznie,
Moje pytanie dotyczy postaci narzędnika l. mnogiej rzeczowników rodz. męskiego I dekl. typu koń, słoń. Powinno się mówić końmi czy koniami, słońmi czy słoniami? Dlaczego obie formy funkcjonują w języku? I dlaczego nawet wśród ludzi wykształconych nie ma pewności co do poprawności określonej formy. Z góry dziękuję za odpowiedź. -
Wróżka
29.06.202029.06.2020Zastanawia mnie czy wiadomo kiedy po raz pierwszy po Polsku pojawiło się słowo wróżka, w odniesieniu do magicznych stworzeń z baśni i mitów, a nie do kobiet zajmujących się wróżbiarstwem? Z tego co wiem to takie znaczenie pojawiło się w XIX wieku, jednak czy wiadomo dlaczego zaczęto używać w stosunku do tych istot słowa wróżka?
-
W złożeniach liczebnikowo-przymiotnikowych zawsze półtora…2.10.20182.10.2018Szanowni Państwo
Półtoragodzinny? Dlaczego tak? Półtoragodzinny – taki zapis w SJP PWN. Czy nie powinno być raczej – półtorejgodzinny, skoro mówimy/piszemy półtorej godziny? Rok – półtora roku, godzina – półtorej godziny (wyraźne zróżnicowanie ze względu na rodzaj), a tymczasem i półtoraroczny, i półtoragodzinny jednakowo.
Będę wdzięczna za wyjaśnienie,
z pozdrowieniami – stała czytelniczka Poradni
-
conditio czy condicio?4.07.20034.07.2003Szanowni Państwo,
proszę o wyjaśnienie, która z łacińskich form oznaczających warunek konieczny jest poprawna: conditio sine qua non (taką pisownię znaleźć można w Nowym leksykonie PWN) czy condicio sine qua non (wersja przyjęta w Wielkim słowniku wyrazów obcych PWN). A może obie są poprawne?
Podobne wątpliwości budzi pisownia słowa condicionalis (wg Wielkiego słownika wyrazów obcych PWN) i conditionalis (wg Wielkiego słownika ortograficznego PWN) – czy również tutaj obie formy są poprawne i mamy po prostu do czynienia z „ewolucją” w zakresie filologii klasycznej (w różnych słownikach łacińsko-polskich na określenie polskiego warunku znalazłem obie formy: conditio i condicio). Jeśli poprawne są obie formy, może warto by to w kolejnych wydaniach słowników odnotować?
Z pozdrowieniami
Stanisław Danecki -
e pochylone28.01.200828.01.2008„Idzie jesień i zima, synów nié ma i nié ma” – tak w formie dawnej, utrwalonej i przekazanej przez poetę. A jak pisać nié ma w tekstach współczesnych, np. w partiach dialogowych – pominąć é i zostawić tylko ni ma? Czym jest dziś ten zwrot, jeśli wypowiadająca go osoba nie stosuje go z przymrużeniem oka (dla efektu, zabawy itp.), lecz bierze za naturalną właściwą formę – archaizmem, regionalizmem, argotyzmem czy błędem? A jeśli błędem, to jak bardzo rażącym?
-
Forma w Polszcze
19.06.202316.06.2023Dlaczego w staropolszczyźnie mówiono „w Polszcze” (pewnie celownik też tak brzmiał?). I dlaczego skoro tak, to obecnie poprawna forma jest „w Polsce” – czy to wpływ mazurzenia?
Dziękuję za pomoc
Łukasz
-
i trema24.03.201124.03.2011Dzień dobry,
czy w polskiej ortografii występował kiedyś regularniej znak i-umlaut, który do dziś jest w ukraińskiej wersji cyrylicy? Spotkałem taką literę w następującym reprincie: http://www.grekat.stalwol.pl/1-2.html i uświadomiłem sobie, że chyba nigdy wcześniej jej nie widziałem.
Dziękuję,
Jarek Hirny -
Jak wołać mysz?18.03.201218.03.2012Szanowna Poradnio,
bardzo proszę o wyjaśnienie, jak brzmi wołacz słowa mysz i wołacz liczby mnogiej.
Pozdrawiam serdecznie,
Barbara -
kawał z brodą3.06.20023.06.2002Panie Profesorze,
Mam już 25 lat, a tak naprawdę nie wiem, co to znaczy, że kawał ma brodę. Prosze mi to wyjaśnić, odpowiadając dodatkowo na pytanie, skąd ta nazwa? -
Końcówka -mi
30.12.202030.12.2020Dzień dobry,
wiadomo, że w narzędniku liczby mnogiej mamy kilkanaście wyjątków z końcówką -mi (ludźmi, braćmi, gośćmi, dziećmi itp.). Interesuje mnie odpowiedź na pytanie, czy dawniej takich słów z końcówką -mi było więcej i od czego zależało, czy dane słowo ma końcówkę -mi czy -ami?
Serdecznie pozdrawiam i ukłony przesyłam
Tobiasz Bimbalski